De overgrote meerderheid van de studenten krijgt in hun eerste (en vaak ook latere) feedback op schrijftaken te horen dat hun tekst niet overzichtelijk gestructureerd is, dat de inhoud onduidelijk is, dat de argumentatie niet klopt, dat de tekst niet logisch opgebouwd is, dat ze zich als schrijver vaak herhalen, dat ze vaak terugverwijzen naar eerdere passages of dat alinea's geen duidelijk hoofdidee bevatten. Al die problemen zijn terug te brengen naar het ontbreken van een helder onderliggend plan.

Je onderwerp kiezen

Soms krijg je een specifieke opdracht waarbij het onderwerp je wordt opgelegd. Wanneer dat niet zo is, kan het moeilijk zijn om een onderwerp te bepalen. Hou daarom bij de keuze van je onderwerp rekening met de volgende richtlijnen:

Je vindt het interessant genoeg om er een lange periode intensief mee bezig te zijn.
Er zijn voldoende bronnen beschikbaar over het onderwerp en de focus die jij wil leggen.
Het onderwerp is wetenschappelijk en maatschappelijk relevant.
Het onderwerp is goed afgebakend (niet te uitgebreid of beknopt) voor jouw tekstdoel.

Voor een uitgebreide paper, bachelor- of masterscriptie kan je inspiratie opdoen in de lijst van de Vlaamse Scriptieprijs of ingaan op het voorstel van een van de vele instanties. Zo schrijf je je scriptie niet alleen om bij te leren, je opgedane wetenschappelijke kennis te bewijzen of een goed cijfer te halen, maar wordt er nadien ook actie ondernomen vanaf het eindproduct. Ook voor kortere teksten is het een goed idee om hier inspiratie op te doen.

Screenshot 2020-06-29 at 16.44.35.png https://www.scriptieprijs.be/lijst-met-boeiende-thesisonderwerpen

Je onderwerp afbakenen via een mindmap

Zodra je een algemeen onderwerp hebt bepaald (in de oriënteringsfase) begin je er meer informatie over op te zoeken. Je zal een heel aantal bruikbare bronnen tegenkomen en daarbij stel je jezelf steeds de volgende vragen:

Sluit het onderwerp van deze tekst aan bij mijn onderzoeksvraag?
Gaat deze tekst mij helpen deze onderzoeksvraag te beantwoorden?
Is deze bron recent en is de auteur betrouwbaar?
Is de bron relevant voor het uiteindelijke doel van mijn tekst (zoals overtuigen of informeren)?

Bepalen welke bron, en bij uitbreiding welk deelonderwerp, aan bod mag komen in jouw tekst bepaal je tijdens een brainstorm.

Wat gebeurt er als je de brainstormfase overslaat?
De kans is groot dat je bepaalde onderdelen van je tekst begint uit te schrijven omdat je ze interessant vindt. Pas nadien zal je merken dat je onderdelen hebt uitgewerkt die eigenlijk niet passen bij je hoofdvraag en dat je zo kostbare tijd bent kwijtgeraakt aan onderdelen die je zal moeten schrappen als je opnieuw een overzichtelijke, logisch opgebouwde tekst wil creëren.

Mindmappen: hoe?

Je start een mindmap met het neerschrijven van een centraal begrip, je hoofdonderwerp of hoofdvraag. Van daaruit bedenk je een aantal mogelijke deelonderwerpen die je rond het centrale begrip op de pagina schrijft. Die vul je dan verder aan met relevante kernwoorden, argumenten en namen van bronnen. Als je merkt dat bepaalde deelonderwerpen aansluiten bij elkaar, kan je die met elkaar verbinden, eventueel meteen met pijlen of cirkels. Zo kan je langzaamaan ideeën en bronnen clusteren per categorie.

Je zal snel opmerken over welke deelonderwerpen je minder literatuur terugvindt en zo bepaalde ideeën kunnen loslaten voordat je er te veel tijd mee verliest. Merk je ook dat je een bepaald topic heel relevant vindt voor je onderwerp, maar dat er nog niet zo veel kernwoorden bij vermeld staan? Dan kan je daaruit afleiden dat je nog even verder op zoek moet naar nieuwe literatuur. Ga ervan uit dat de verschillende hoofdstukken in een paper ongeveer even lang zijn om voor een goed evenwicht te zorgen. Wijk enkel van die regel af als je daar een grondige reden voor hebt.

Een mindmap kun je opstellen op papier, maar er bestaan ook handige online tools zoals Mindmeister.