Een degelijke afbakening van je onderwerp en onderzoeksopzet is van bij de start essentieel omdat je dan onmiddellijk veel specifieker te werk kan gaan, zowel in het zoeken naar relevante literatuur, het formuleren van je onderzoeksmethode/onderzoeksvragen tot zelfs de overkoepelende structuur van je academische tekst. Zorg dus voor een duidelijke afbakening van het onderwerp door (indien van toepassing) te specifiëren:

op welk deelonderwerp je ingaat;
bv. Schrijf niet over 'de representatie van de (post)koloniale geschiedenis van Congo' in het algemeen, maar bijvoorbeeld hoe die gerepresenteerd wordt in schoolboeken/op sociale media.

waar je probleem zich afspeelt;
bv. Stelt een bepaald probleem zich in heel Europa of kan je het onderzoeksgebied beter vernauwen tot Vlaanderen? Kan je een vergelijking maken met een andere bekende context?
welke relatie tussen verschillende variabelen je onderzoekt;
bv. Denk bijvoorbeeld aan 'oorzaak-gevolg'. Ga van bij het begin eveneens na of er geen andere verklaringen zijn voor een bepaald besluit zodat je met alle relevante variabelen rekening houdt.
op welke tijdsperiode je onderzoek betrekking heeft;
bv. Wanneer je als onderwerp de geschiedenis van een bepaald fenomeen wil schetsen, kan je best een specifieke periode uitkiezen en die diepgaand bespreken.
wat de doelgroep is van je studie;
bv. Loopt een onderzoek bij ouders van kinderen? Specifieer dan in welke leeftijdscategorie zij zich bevinden.

Houd er bij de afbakening rekening mee dat er voldoende literatuur over je onderwerp beschikbaar moet zijn en dat het onderzoek haalbaar is.

Een aantal voorbeelden van duidelijk afgebakende onderzoeksvragen:

- Is er een verschil in het aantal meisjes en jongens die afstuderen in Vlaamse studierichtingen die leiden naar de zorgsector?
- Hebben mensen met een fysieke beperking minder kans op het bekleden van een leidinggevende functie?
- Is er een verschil in levenstevredenheid tussen mensen die werken (+60) en mensen die gepensioneerd zijn?